Branka Parlić je pijanistkinja koja izvodi dela kompozitora muzike minimalizma, najpoznatiji su nam Erik Sati i Filip Glas. Na Konferenciji K.A.T. “Umetnost u obrazovanju: interakcije” koja je održana u Muzeju savremene umetnosti Vojvodine (23-24. novembra 2017) u organizaciji Saveza feminističkih organizacija “(Re)konstrukcija“ u Novom Sadu, u okviru „Novi Sad 2021“ (Novi Sad, Evropska prestonica kulture, prim. korzoportal) govorila je o zaboravljenim ženama koje su značajne na polju muzike i srednjovekovne nauke – Fani Mendelson sestri u senci brata, čuvenog Fridriha Mendelsona i Hildegard iz Bingena, moćnoj ženi u srednjem veku. Naslov je bio – Kako „pevati“ kontratenor. Foto: Aleksandra Rajić. Foto dizajn: Aleksandar Stanojlović
Branka Parlić, Konferencija K.A.T.
Branka Parlić o Fani Mendelson Hensel (1805 –1847) : Kao kompozitorka Fani Mendelson (1805 –1847) bila je u senci mlađeg brata, čuvenog kompozitora Feliksa Mendelsona. Napisala je 460 muzičkih dela. Veliki broj solo pesama izdate su pod imenom njenog brata. Studirala je klavir i kompoziciju zajedno sa bratom. Kako su se odnosili prema tom njenom talentu, njen profesor i porodica govore dva podatka – Profesor Celter je u pismu prijatelju Geteu, hvaleći Fani kao izuzetno darovitu pijanistkinju, naveo da svira tako dobro – kao muškarac. Kada je imala 15 godina otac joj je napisao da će muzika Feliksu najverovatnije biti profesija, dok za nju to može i mora biti samo “ukras”. U Faninom dnevniku iz 1829. ukratko se pominje (ima 24 godine) da je na jednom kućnom koncertu svirala “Uskršnju sonatu” ali kao i ostale njene kompozicije ona nije javno izvođena za njena života. Verovalo se da je Sonata izgubljena, dok rukopis nije iskrsnuo 1970. godine i Sonata je snimljena, ali kao Sonata Feliksa Mendelsona. Ponovo je nestala sve do 2010. godine kada je Anđela Mejs Kristijan tada studentkinja sa Djuk Univerziteta u Americi, sledila trag u arhivama i konačno našla originalnu partituru u privatnoj kolekciji u Parizu. Uspela je da dobije kopiju i bacila se na pručavanje. Tada je uporedila rukopis na originalu sa Faninim rukopisom i opovrgla teoriju da je Fani samo prepisivala partituru za Feliksa, jer je u originalnoj partituri našla niz korekcija i ispravki koje su ukazivale da su nastale tokom komponovanja, a ne tokom prepisivanja. Osim toga, brojevi stranica ispisani na dnu partiture su odgovarali nestalim stranicama iz zbirke njenih nota koja se nalazila na drugom mestu. Godine 2012. “Uskršnja sonata” (Easter Sonata) prvi put je izvedena kao delo kompozitorke Fani Hensel, a 2017. prvi put je izvedena u Londonu kao Sonata Fani Mendelson i koncert je direktno prenosio BBC 3.
Branka Parlić o Hildegard iz Bingena (1098-1179): Hildegard smatramo prvom “identifikovanom” kompozitorkom u evropskoj muzičkoj tradiciji! Kao petogodišnja devojčica imala je vizije i roditelji su je poslali u manastir. Bila je benediktanska kaluđerica, pesnikinja, kompozitorka, filozofkinja, naučnica. Prva je pisala priručnike iz botanike o iseliteljskim svojstvima biljaka iz biologije, medicine, teologije i umetnosti. Hildegard je bila moćna žena za srednjovekovno vreme. Pape i nemački vladari obraćali su joj se za duhovne i političke savete. Često je putovala držeći javne govore što je bilo gotovo nezamislivo za ženu tog doba. Do danas je opstalo oko 70 kompozicija sa njenim originalnim tekstom i četiri teksta za koje je muzika izgubljena. To je jedan od najvećih opusa srednjovekovnih kompozitora. Kao monahinja, Hildegard iz Bingena je imala veoma krute stavove, bila je zahtevna, odlučna i ponekad zapovednički nastrojena. Sa druge strane, monahinje u manastirima koje je ona osnivala početkom 12. veka imale su neobično veliku slobodu kao što je na primer to da im je dozvoljeno da imaju nepokrivenu kosu. Njeno je ime uzdignuto u rang svetice tek u 16. veku. Danas Hildegard smatramo prvom “identifikovanom” kompozitorkom u evropskoj muzičkoj tradiciji – većina srednjovekovnih kompozitora su bili navedeni kao “anonimni”.
PROČITAJTE I: branka-parlic-six-a-clock-new-music, intervju-branka-parlic-nova-muzika, koncert-zene-kompozitori-kroz-epohe, kornelius-kardju-koncert-pored-pruge, filip-glas-etide-pod-prstima-studenata, kompozitor-kornelijus-kardju-80-godina-od-rodenja, koncertne-dvorane-u-evropi-i-kod-nas-i, koncertne-dvorane-kod-nas-i-u-svetu-ii