Povodom pola veka Memorijala umetnika u novosadskoj Spomen-zbirci Pavla Beljanskog predstavljena je monografija „Likovi i ličnosti: pedeset godina Memorijala umetnika Spomen-zbirke Pavla Beljanskog“ (2. jun 2021) koja prati istoimenu izložbu autorke Marte Đarmati. Korzoportal
Prvi put u Spomen-zbirci Pavla Beljanskog na izložbi su predstavljeni portreti i autoportreti svih umetnika čija dela se nalaze u kolekcije ove ustanove. Kako u recenziji publikacije piše Jelena Banjac „u saglasju sa kontekstom i multidisciplinarnim pristupom u muzeologiji, likovi umetnika na portretima i autoportretima su prestali da budu osnovni nosioci ideje postavke Memorijala. Akcenat je pomeren sa reprezentativnih likovnih dela na privatne dokumente i prepisku umetnika koji postaju nosioci idejnog koncepta izložbe“. To je potvrdila i autorka izložbe Marta Đarmati kada je govorila o metodologiji istraživačkog rada uz objašnjenje da ju je prvenstveno zanimalo kako je došlo do toga da se ideja Memorijala realizuje. Pojasnila je da dokument o osnivanju ne postoji u vidu jedne odluke, nego je rukovodstvo Spomen- zbirke godinama nabavljalo umetničke predmete sve dok se 1971. godine nije otvorila mogućnost u skladu sa prethodno postavljenim ciljem da se nabavi što više portreta i autoportreta umetnika kako bi se prikazali u Memorijalu umetnika, što je i bila želja Pavla Beljanskog. Tada je upravnica bila Vera Jovanović.
Dijana Metlić, Ana Ereš, Milana Kvas, Jasmina Jakšić Subić, Marta Đarmati
Na promociji monografske publikacije “Likovi i ličnosti – pedeset godina Memorijala umetnika Spomen-zbirke Pavla Beljanskog” govorile su istoričarke umetnosti autorka projekta Marta Đarmati i saradnice u projektu Ana Ereš i Jasmina Jakšić Subić, upravnica Spomen-zbirke Milana Kvas (one su i autorke tekstova), uz uvodnu reč Dijane Metlić koja je sveobuhvatno analizirala ovaj pisani, nerazdvojnog deo izložbe. Za nju Memorajal umetnika predstavlja „svojevrsni foto album uslovno rečeno svih prijatelja i umetnika koje je Beljanski voleo, nesebično pomagao, poštovao i čija je dela kupovao za kolekciju„. Postavila je pitanje koje ju je intrigiralo u naslovu knjige – “Likovi i ličnosti”, čemu distinkcija? “Bilo mi je interesantno da razmišljam ko je lik, a ko ličnost? Da li je lik neko koga igramo na sceni života, a ličnost je neko koga zastupamo u privatnoj ili javnoj sferi, na koji način se te ličnosti očitavaja na autoportretima, portretima, ili međusobnim portretima, a na koji način se demistifikuju ili otkrivaju u malim stankama, zarezima u okviru velikog rečeničnog toka? Ti zarezi su ove staklene vitrine gde se mogu videti pisma lični predmeti ti mali divni objekti koji otkrivaju samu suštinu naših umetnika odnosno onih koji se nalaze u memorijalu.”
Zora Petrović „U ateljeu“, 1941.
Pored obeležavanja pola veka Memorijala umetnika, Spomen-zbirka Pavla Beljanskog 2021. beleži i šest decenija trajanja.