Naučni časopis GRAĐA za proučavanje spomenika kulture Vojvodine, po 36. put u rukama je stručne i zainteresovane javnosti (Pokrajinski Zavod za zaštitu spomenika kulture, Petrovaradin, 2023). Kroz tematske celine predstavljeni su radovi u kojima se multidiciplinarno osvetljava baština Vojvodine. Korzoportal. Fotografije: dokumentacija časopisa GRAĐA
Novi, 36. broj časopisa GRAĐA za proučavanje spomenika kulture Vojvodine ostaje na svom proverenom konceptu tematskih celina: Arheologija, Istorija, Istorija umetnosti, Multidisciplinarni pristup u zaštiti kulturnih dobara, Konzervacija i restauracija dela likovne i primenjene umetnosti, Prikazi (izložbi, publikacija, zbornika, predavanja).
Dizajn naučnog časopisa GRAĐA za proučavanje spomenika kulture Vojvodine je dosledno minimalistički, ali atraktivan. Na naslovnici ovog broja je mermerna glava Neptuna (Posejdona) ili Jupitera (Zevs) što još istražuju arheolozi koji su je pronašli u Sremskoj Mitrovici, na jednom od lokaliteta Sirmijujma, a prvi put je sada vizuelno prikazana u ovom časopisu. O tome piše Biljana P. Lučić u tekstu “Novi nalazi skulptura iz Sirmijuma” (Arheologija).
Urednik Bogdan Janjušević ističe za korzoportal da kao ni prethodni, ni ovaj broj GRAĐE za proučavanje spomenika kulture Vojvodine nema jednu temu “već su one raznovrsne, ali su neki pristupi tematski novi kao na primer o arheologiji tekst Tijane Stanković Pešterac o uticaju klimatskih promena na arheološko nasleđe, ili prilog proučavanju arhitekture XX veka u Vojvodini koji se odnosi na arhitekturu turističkih objekata na Fruškoj Gori autora Nebojše Anteševića i Ilije Gubića”.
Petrovaradinska tvrđava, kapija uoči rušenja 1955.
Istraživači iz Banata u 36. broju GRAĐE za proučavanje spomenika kulture Vojvodine (Arhitektura) koncentrisali su se na četiri zgrade Rudolfa Jarica u Velikom Bečkereku/Zrenjaninu (Bojan Kojičić), Vesna Majstorović proučila je crkveno graditeljstvo u Opštini Sečanj, a Maria Silađi/Anica Draganić posvetile su se železničkoj liniji Velika Kikinda – Veliki Bečkerek koja je postojala 140 godina. Filip Krčmar (Istorija) piše o Udruženju građana Zrenjaninska inicijativa – Naš grad koje je na prelazu iz 20. u 21. vek značajno uticalo na javno poimanje urbanizma i zaštite. Specijalista za Petrovaradinsku tvrđavu Nenad Šeguljev bavi se njenim kapijama, a Nemanja Karapandžić crkvom Sv. Georgija u Bečeju.
Fotografija u Velikom Bečkereku, 19. vek, Deca iz romskog naselja
U odeljku Istorija umetnosti pišu Sunčica Lambić Fenjčev (“Sto godina od rođenja Aleksandra Zarina, umetnika – istraživača, jednog od pionira sculpture u slobodnom prostoru u Srbiji”), Ivana Arađanin (“Fotografija u Velikom Bečkereku u 19. veku, 1853 – 1914) i Nikola Piperski (“Zidno slikarstvo kapele porodice u Žitištu).
Radove u odeljku Multidisciplinarni pristup u zaštiti kulturnih dobara potpisuju Srđan Segić/Gordana B. Mauna (“Insekti štetnici I principi zaštite kulturni istorijskih spomenika od drveta”) i Jelena Šuput (“Proces digitalizacije dokumentacije u zavodima za zaštitu spomenika kulture…”. O konzervaciji i restauraciji dela likovne i primenjene umetnosti pišu Una Galičić (“Upotreba fluoroscentnih boja u modernoj umetnosti i problem njihove konzervacije”) i Gordana Đurđević Prvanov (“Konzervatorsko restauratorski radovi na slici Martina Jonaša ‘Kovačički proces”).
Multidisciplinarni radovi ilustrovani dragocenim fotografijama osnova su da GRAĐA za proučavanje spomenika kulture Vojvodine zavređuje epitet jednog od vodećih naučnih časopisa u oblasti kulturni baštine.