U Galeriji Srpske akademije nauka i umetnosti održava se izložba “Gračanica: Sjaj umetnosti u doba kralja Milutina” (21. decembar 2022 – 23. februar 2023). Autorka je Aleksandra Davidov Temerinski. Korzoportal
Dva su povoda za održavanje izložbe “Gračanica: Sjaj umetnosti u doba kralja Milutina” – prvi, 2021. godine navršilo se sedam vekova od završetka oslikavanja Gračanice, odnosno završetka četiri decenije vladavine kralja Milutina (1282–1321) drugi, nedavno završeni konzervatorski radovi na zidnom slikarstvu Gračanice, koje su nekoliko godina izvodili stručnjaci Republičkog zavoda za zaštitu spomenika kulture. Gračanica je upisana na UNESKO listu svetske kulturne baštine, kao i na UNESKO listu ugrožene svetske kulturne baštine.
Gračanica je zadužbina kralja Milutina građena od 1315. do 1321. Od prvobitnog manastirskog kompleksa nije ostalo ništa osim crkve, koja predstavlja jedan od najbolje očuvanih crkvenih spomenika srednjovekovne Srbije. Crkva je posvećena Uspenju Presvete Bogorodice i predstavlja petokupolnu gradjevinu sa osnovom u obliku krsta i fasadama od naizmeničnih redova opeke i kamena. Vizuelno je karakteristična po harmoničnoj igri složenih krovnih površina na kojima se smenjuju kubeta i polukružni svodovi. Na izložbi “Gračanica: Sjaj umetnosti u doba kralja Milutina” u Galeriji SANU, video animacijom predstavljena je izgradnja ove, jedne od naših najznačajnijih srednjovekovnih zadužbina, pa će posetioci steći uvid u proces izgradnje kroz virtuelnu realnost.
Koncept izložbe “Gračanica: Sjaj umetnosti u doba kralja Milutina” zasniva se na predstavljanju živopisa prema prostornim celinama crkve: od priprate, do naosa i oltarskog prostora, uz posebno osmišljenu galeriju portreta. Autorka izložbe Aleksandra Davidov Temerinski prilikom izbora kompozicija i pojedinačnih figura, rukovodila se idejom da predstavi najbolje očuvane, likovno i istorijski najvrednije kompozicije i pojedinačne figure.
Izložba na izložbi, galerija portreta
Kada je reč o gračaničkom slikarstvu iz vremena kralja Milutina, ono je na izložbi predstavljeno posredno, što se može shvatiti i kao prednost, jer će publika biti u prilici da neposredno vidi kompozicije velikih formata, u pojedičanim slučajevima u razmeri 1:1. Konzervatorski radovi na slikarstvu ilustrovani su dokumentarnim filmom saradnika iz Fondacije “Blago”.
Pored autorke izložbe i kataloga “Gračanica: Sjaj umetnosti u doba kralja Milutina” Aleksandre Davidov Temerinski, u ostvarenju su učestvovali – postavka: Borjana Šuvaković, grafički dizajn: Zorana Borenović, grafičko rešenje kataloga/konzervatorski osvrt: Zoran Borenović/Miroslav Stanojlović.
U Gračanici se nalazi i freska kraljice Simonide, koja je inspirisala pesnika Milana Rakića da pesmu “Simonida” posveti ovoj kraljici tragične sudbine.
PROČITAJTE I: aleksandra-rajic-intervju-olivera-kandic-sopocani-zivotno-delo-konzervacije/ bastina-aladza-dzamija-u-foci-obnova/ undergrad-bastina-beogradskog-podzemlja/,unesco-stecci-zajednicka-bastina-regiona/, ivan-stevovic-graditeljska-bastina-srba-u-jerusalimu- ukrstanja/,bastina-istorijski-grad-u-fokusu/