Spomen-Zbirka Pavla Beljanskog nikada svoju kolekciju nije izlagala van Srbije, niti je van Hrvatske putovala kolekcija Moderne galerije Zagreb. Od novembra je izložba „Kolekcija Pavla Beljanskog: biseri moderne“ u prestižnom, zagrebačkom Umjetničkom paviljonu, od 3. decembra u Spomen-Zbirci Pavla Beljanskog gostuje izložba „Miroslav Kraljević i sledbenici“. Istorijski koraci, sudeći!
Otvaranje izložbe
Otvaranje izložbi uvek je događaj sa velikim „D“, ali ovaj prikaz kolekcije iz Hrvatske nastale s kraja 19. i početka 20. veka, kojoj je vrata otvorila Spomen-Zbirka Pavla Beljanskog u četvrtak uveče bio je istinski doživljaj. Više godina pripremana je saradnja novosadske Spomen-Zbrike, Moderne galerije Zagreba i zagrebačkog Umjetničkog paviljona. Publika je očigledno prepoznala energiju onih koji nisu nepoznati ni u širem okruženju – Jasna Jovanov, Zvonko Maković, Biserka Rauter Plančić, ali i drugih (koji su takođe Prvi) koji su zdušno, iz senke, podržali ovakvu kulturnu saradnju koja na drugi način ne bi bila ostvarena.
Miroslav Kraljević: Autoprtret sa psom
Ko je Miroslav Kraljević, ime iz naslova izložbe u kojoj je 68 dela koja su prvi put napustila Modernu galeriju Zagreb? Slikao je samo tri godine, promenio tok hrvatskog slikarstva i – otišao sa ovog sveta. Prethodno je u slikarstvo uneo urbani život. Imao je sledbenike poput Zlatka Šulentića, Milana Štajnera, Marijana Trepšu… Zbog toga gostujuća izložba nosi naziv Miroslav Kraljević i sledbenici.
Katalozi
Reč autora zagrebačke izložbe Zvonka Makovića na otvaranju u Novom Sadu:
Miroslav Kraljević je okrenuo leđa Minhenu (misli se na slikarsku školu, prim.korzoportal), secesiji, simbolizmu i pošao prema Parizu (slikarska škola, prim.korzoportal), prema impresionistima i Maneu. Kraljević je slikar koje je utjecao i nakon rane smrti kada je imao samo 27 godina, iako je efektivno slikao samo tri godine. Generacija koja se javlja početkom drugog decenija 1912/ 13. a afirmira i artikulira svoje stavove tokom Prvoga svjetskog rata zapravo je vidjela i prepoznala u Kraljeviću nešto bitno novo čemu je i ona težila. Recimo, oslobađanju od postojećeg simboličkog jezika, prihvaćanje realizma impresionizma maneovskog tipa i zapravo, težnji prema ekspresionizmu. Među tim slikarima koji su izlagali na manifestiji koja se zvala hrvatski Proletnji salon koja traje od 1916. pa do kraja 20-ih godina su prošli brojni slikari ne samo zagrebačke sredine, nego kao što se vidi sada u Novom Sadu i Petar Dobrović, Sava Šumnaović.
Reč upravnice Spomen-Zbirke Pavla Beljanskog Jasne Jovanov na otvaranju izložbe u Novom Sadu:
Ovo je jedinstven događaj, istorijski trenutak! Prvi put je naša kolekcija otišla u inostranstvo u toliko velikom obimu (više od 80 likovnih dela, prim. korzoportal). Takve izložbe nismo radili do sada. Sa druge strane, primili smo ovako značajnu izložbu iz inostranstva. To se još nije dogodilo u pet decenija postojanja Zbirke! Mislim da je to veliki trenutake i za srpsku i za hrvtasku kulturu jer se radi o značajnim likovnim delima, o značajnim celinama koje će nam pomoći da razumemo određene pojave u modernoj umetnosti. Mislim da će to biti zadovoljstvo za publilku, ali i novo polje istraživanja za stručnjake, istoričare umetnosti.
Prethodno je 19. novembra u zagrebačkom Umjetničkom paviljonu otvorena izložba Kolekcija Pavla Beljanskog: biseri moderne, koja će zbog veliko interesovanja publike biti produžena i posle 10. januara 2016.
Izložbe prate vredni katalozi, ustvari knjige, u kojima su tekstovi dr Jasne Jovanov i dr Zvonka Makovića, praćeni fotografijama i nazivima izloženih radova. Majdan za istraživače! Autor zagrebačke izložbe je Zvonko Maković, novosadske Jasna Jovanov i Z. Maković.
PROČITAJTE I: kolekcija-pavla-beljanskog-biseri-moderne, izlozbe-koje-otvaraju-granice