Iz arhive. Žensko oko – Vatrogasci. Pisano jednog žarkog avgusta, pre mnogo godina. „…Opasnost od požara bila je još veća, jer su naselja bila gusto zbijena, pa je Dobrovoljno vatrogasno društvo u Petrovaradinu osnovano još 1875. godine i najstarije je u ovim krajevima…“ Piše: Bojana Karavidić. Foto: Seljadin Džezairi.
Nisam mislila da ću stanovati u kući do čijeg oluka se stiže isključivo vatrogasnim merdevinama. Pozajmljujući ih upoznala sam petrovaradinske vatrogasce i tom prilikom ušla u prostoriju u kojoj su na zidu uramljene fotografije uglađene gospode članova upravnog odbora, vatrogasaca, članova Dobrovoljnog vatrogasnog društva iz 19. veka. Natpisi su na srpskom, nemačkom i hrvatskom jeziku, ispod fotografije titule: – štrcar, trubač, vidar, zapovednik penjača, cevaš, dostavljač vode. Pretpostavljam da je ova gospoda organizovala i balove pod bakljama kada je gorelo, ali od vina i ljubavnih pogleda.
Sada je počelo vreme žetve, vatrogasci su spremni u Vojvodini, dežurstva su neprekidna.
Živo se sećam davne godine letovanja na Hvaru, u istoimenom gradu, kada su se u uvali iz snova zažarile šume tik iznad šćućurenih kamenih kuća. Do tada su carevali dokolica furešta i prvi koraci ostrvljana u turizmu. Muškarci su se uveče okupljali ispred frizeraja na rivi i pevali, dok su im sinovi pripremali barke za ribarenje u zoru, na mandraču je sedela mladež, a lepe, pomalo uobražene Hvaranke ispod oka gledale su ko ih gleda pazeći da ne izvrnu članak na uglačanom kamenu pjacete.
Ovu sliku u trenu je promenio dim koji se nazirao na brdu, tinjajuća vatra pretvorila se u preteći plamen koji se survavao ka kućama. Hvar je zanemeo. Ni klape ispred frizeraja nisu se čule, njihovi članovi pretvorili su se u zmiju ruku od podnožja brda do tvrđave koje su jedna drugoj dodavale kofe sa vodom. I turisti su se pridružili vodenom lancu. Pamtim užurbane vatrogasce sa patinirano zlatnim šlemovima na glavi, crvene cisterne sa vodom iz kojih su ispadali beskrajni metri vatrogasnioh creva, avione koji su iz utrobe ispuštali tepihe vode na četinarsku šumu iznad grada. Niko nije zabušavao. Bilo je pitanje časti učestvovati u odbrani grada. Vatrogasci su pobedili!
Vatra nije progutala Hvar, kao ni Petrovaradin u proteklim vekovima, a često ih je „napadala“. Opasnost od požara bila je još veća, jer su naselja bila gusto zbijena, pa je Dobrovoljno vatrogasno društvo osnovano još 1875. godine i najstarije je u ovim krajevima. Njegov osnivač je Josip Koher.
U tranzicionim vremenima kada se nasleđeno uglavnom razara, ovo Društvo opstaje i pomaže u nepogodama, na velikim skupovima kao što je Exit, ako ste član Društva ispratiće i vaše drage na petrovaradinskom groblju. Više puta godišnje organizuju vežbe za decu i omladinu kako bi znali da barataju brentašima (kanta sa vodom i crevom koje se odmotava). Omladinke ovog Društva bile su laureatkinje na takmičenju u Južnobačkom okrugu, a u vrhu na državnoj smotri. O praznicima se priređuju prigodne svečanosti, slavi se dan Svetog Florijana – rimskog vojnika-zaštitnika vatrogasaca. Tada se obuku elegantne teget uniforme sa zlatnim dugmetima i crvenom trakom duž pantalona. Oprema se uredno održava.
Ipak, više ne postoji duvački orkestar sa uglancanim instrumentima. Više nema ni vatrogasnih balova, a maštam o jednom – pod maskama.