Obeležavajući 75 godina rada beogradski Grafički kolektiv, program “Tradicija za budućnost” posvetio je ličnostima koje su kreativno obeležili život ove Kuće umetnika i nacionalne kulture. Jedan od njih je grafičar i fotograf Branimir Karanović, profesor emeritus na Fakultetu primemenjenih umetnosti Beograd, odnosno njegova izložba “Dokumenti vremena – Portreti beogradskih umetnika 1975. i 1985.” (26. avgust – 20. septembar 2024). Foto: korzoportal
Branimir Karanović je profesionalnu karijeru započeo sredinom sedamdesetih godina prošlog veka kada je diplomirao na beogradskom Fakultetu primenjenih umetnosti. Bio je profesor na Akademiji umetnosti Novi Sad, od 1996. na Odseku grafike na beogradskom Fakultetu primenjenih umetnosti. Fotografija i grafika obeležile su njegov stvaralački put na kome je nagrađivan značajnim priznanjima. Izlagao je na samostalnim i grupnim izložbama.
Branimir Karanović
O njegovoj izložbi “Dokument vremena – Portreti beogradskih umetnika 1975. i 1985.” Piše likovna kritičarka Ljiljana Ćinkul – “Izložba Dokumenti vremena predstavlja poetsku liniju tipičnu za Karanovićeve rane radove očitu u kadriranju psihološke osobenosti, spontanosti, prijateljske atmosfere i poverenja portretisanog u oko/ruku kamere dostižući sinergiju fotografskog dokumenta umetničke vrednosti. Ovaj izbor portreta beogradskih likovnih umetnika promovisanih postavkama 1975 (1) i 1985 (2) godine u Grafičkom kolektivu svakako predstavlja, u recepciji autorske ideje, veoma značajnu Karanovićevu ulogu promotera novog pogleda na fotografsku umetnost i njen umetnički status, a on je to svoje uverenje manifestovao sopstvenom umetničkom praksom ali i istaknutim pedagoškim radom na Akademiji umetnosti u Novom Sadu a, potom i na Fakultetu primenjenih umetnosti u Beogradu; danas u ulozi profesora emeritusa…”
“…Fotografija, jedan od načina saopštavanja individualne ekspresije, u sebi je sjedinila osobenosti umetničke kreacije ali i kvalitet masmedija. Personalna spoznaja o specifičnosti i autonomiji ovog medija vizuelnih umetnosti, dobro je ukomponovana u stvaralačku bivalentnost Branimira Karanovića; gotovo čitav opus posvetio je kreativnom dijalogu fotografije i grafike a, ta sublimacija događala se već tokom njegovog školovanja. Može se reći, prvu deceniju svog stvaralaštva Karanović posvetio i umetnosti portreta pa se 70-ih i 80-ih godina koncentrisao na fotografisanje umetnika u ambijentu njihovih ateljea ozračenim kreativnom atmosferom. U svojoj foto-arhivi Karanović je sačuvao iz ovih bogatih ciklusa od 74 portreta manji broj radova, ali su danas umetničko-istorijska svedočanstva portreti Radomira Reljića, Matije Vukovića, Stojana Ćelića, Bore Iljovskog, Peđe Milosavljevića, Halila Tikveše, Stevana Kneževića, Marka Krsmanovića, Miodraga Rogića…”
“… Inventivan ugao snimanja, psihološka opravdanost odrećenog trenutka, funkcionalno smišljena udaljenost kamere od objekta, čine da je ovo niz fotografija, portreta sa naglašenim ličnim načinom gledanja. Autor ovih fotografija je vođen snažnim i sigurno orijentisanim instiktom.”, pisao je u katalogu 1975. godine Dragoljub Kažić, Karanovićev profesor fotografije. O ovim ranim radovima iz 70-ih u inspirativnoj opservaciji Pavla Vasića ističe se značaj o izvanrednom smislu za likovni pristup motivu koji se ogleda u shvatanju modela i ambijenta, u složenoj i bogatoj zamisli varijacija, koje se tako reći ne ponavljaju nego daju uvek, sa iznenađujućom novinom, sliku umetnika…”
“… Autentičnost ovih portreta iz 70-ih pojačava i njihov kuriozitet, svojevrsni autorski dijalog, sponate za/beleške pored svojih portreta svedoče o ehu trenutka: Radomir Reljić, Ovakvo je bilo moje lice 1973. g; Stojan Ćelić, Trenuci prepoznavanja; Slavoljub Radojčić, Letnja šema avgust 1973; Branislav Makeš i Božidar Džmerković crtežima; Matija Vuković, Ja uvek stojim iza moje skulpture; Marko Krsmanović, Ogledalska slika 1975 i crteži; Milorad Doca Janković, Koliko to vreme koliko traje i mali crtež Doca. Portreti iz 80-ih Bore Iljovskog, Peđe Milosavljevića, Halila Tikveše, Stevana Kneževića, Stojana Ćelića i Miodraga Rogića, nemaju zapise. Sačuvani u Karanovićevoj arhivi tokom decenija, deo su recepcije o značaju karaktera umetničkog portreta za kulturni identitet i kontekst istorije.”
Izložba Branimira Karanovića “Dokument vremena – Portreti beogradskih umetnika 1975. i 1985.” održana u Grafičkom kolektivu, ostaje kao arhivska građa vremena koje su obeležili značajni stvaraoci.