Kako su Novosadske muzičke svečanosti – NOMUS opstale uz prestižne Beogradske – BEMUS? Kako od malog projekta nastaje veliki, nacionalni? Zbog čega se šire žanrovi programa umetničke muzike na ovom festivalu? Kako se aplaudira na koncertima NOMUS-a?
Cakli se skupoceni koncertni klavir na podijumu novosadske Sinagoge koja je jedina koncertna dvorana u gradu. Možda je i bolja je od velike sale Srpskog narodnog pozorišta gde se takođe po nekad održavaju koncerti. Iako u Sinagogi škripe stolice, čuje se tresak kad neko naglo spusti sedište to ne ugrožava najtananija osećanja koja izazivaju Novosadske muzičke svečanosti nedelju dana, svakog proleća. Što je još zanimljivije, uprkos nemaštini u kojoj živimo i opsednutošću internet zabavama i društvenim mrežama, publike je sve više, mlađe posebno.
Muzička omladina na čelu sa Milanom Radulovićem nastavila je ono što je počelo pod okriljem Radio Novog Sada 23. oktobra 1975. Nakon šest godina postojanja Novosadske muzičke svečanosti su se ugasile, da bi bile ponovo upaljene 1985. U međuvremenu je samo 70-ak kilometara od Novog Sada BEMUS stekao prestižnu reputaciju međunarodnog festivala umetničke muzike. Zašto su se odlučili za festival iste ili slične koncepcije u Novom Sadu? Odgovara Milan Radulović:
Bila je to godina ekspanizije mladih muzičkih umetnika poniklih na novosadskoj Akademiji umetnosti koja je tada bila rasadnik najvećih pijanista koji do danas žare i pale ne samo kod nas već i u Evropi – Jasminka Stančul, Aleksandar Saša Madžar, Kemal Gekić, Rita Kinka, Nataša Veljković, Saša Serdar je tu bio neko vreme, kao i drugi značajni umetnici muzičari poput Dejana Bogdanovića, Laure Vukobratović… U takvoj ekspanziji mladih Muzička omladina Novog Sada počinje vrlo skromno festival Novosadska muzička jesen, posvećenog baš mladima. Posle dve godine smo smogli snage, hrabrosti pre svega, da pokrenemo Novosadske muzičke svečanosti, odnosno da mu vratimo ime i vreme održavanja, a to je proleće.
Od tada do danas NOMUS, po mnogima jedna od najvrednijih manifestacija u gradu, traje neprekidno. Jedina pauza bila je 1999. godine kada je NATO bombardovao Srbiju i kada je Novi Sad izgubio sva tri mosta. Nerado se priseća Radulović: Pripremili smo festival, ali smo otkazivali jedan po jedan koncert, na kraju smo otkazali ceo festival. Ipak smatramo kao da smo ga održali, jer je program bio zaokružen, pa smo ga izvodili u nekim drugim kombinacijama tokom narednih godina.
Gde su Novosadske muzičke svečanosti posle četiri decenije postojanja?
Njegovim vidljivim proširenjem tim koji ih vodi želi da podmladi publiku NOMUS-a i u tome uspeva. Ali pre svega dovode izvođače koji su u samom evropskom vrhu. Ove godine su na primer bila dva gosta koja su istovremeno i dirigent i solista (opširnije o programu na linku ispod teksta), zatim nacionalni orkestar Beogradska filharmonija, pa Vojvođanski simfoničari. Program je proširen i saradnjom sa Novosadskim pozorištem/Ujvideki sinhaz koje se predstavlja izvođenjem mjuzikla, zatim se uvode etno muzičari, a potpunu potvrdu publike dobilo je gostovanje mađarskog Noćnog cirkusa/The Night Circus Recirquel. Ništa nije slučajno, reći će Radulović dodajući – Pravo je zadovoljstvo izaći pred publiku sa ovakvim programom, jer znamo u kakvim vremenima živimo.
U pratećem katalogu (dizajner Atila Kapitanji) koji čuvamo u kućnim bibliotekama, uvodna reč umetničke direktorke Marije Adamov predstavlja esej koji oslikava duh Novosadskih muzičkih svečanosti:
Prateći reakcije publike ocenjujemo da li smo dobro identifikovali ono što je vredno i aktuelno i da li su odabrani sadržaji ispunili tražene umetničke i estetske kriterijume, odnosno sagledavamo kako će nas oni usmeriti prema budućnosti. Ako smo u dosadašnjim nastojanjima, znatiželji i sada već širokom dijapazonu muzičkih i muzičko-scenskih žanrova, koji su pored kamerne i solističke, obuhvatali i simfonijsku, pa i džez svetsku (world) muziku, savremenu plesnu scenu, mjuzikl, sada i novi cirkus (kao moderni sinkretički plesno-akrobatsko-žonglerski žanr) onda su naša radoznalost, nastojanje za raznovrsnošću i optimalnim kvalitetom, najzad i različitim značenjskim i stilskim nijansama, postigli cilj…
I na kraju, ali ne najmanje važno – svake Novosadske muzičke svečanosti prati svojevrsni magazin NOMUS (reč bilten mi se baš ne dopada) u kome čitamo intervjue sa muzičarima-gostima, sa nekadašnjim umetničkim direktorima, kompozitorima, rediteljima mjuzikla… Već sami naslovi upućuju na svojevrsnu energiju koju šire posvećenici muzike. I ne samo to! NOMUS je nepatvorena sinergija između onih na sceni i onih u sedištima preko puta njih. Zato su, valjda i aplauzi na NOMUS-u drugačiji. Kakvi? Neopisivo stručni, srdačni i razbarašeni. Očekujem vas na sledećem NOMUS-u.
Dušana Buzadžić
POGLEDAJTE VIŠE NA:
http://www.muzickaomladina.org