Izložba “Knjige Pavla Beljanskog od beogradskog salona do muzejske zbirke” autorke Milice Orlović Čobanov, priča je o diplomati i kolekcionaru umetnički dela, evropskom intelektualcu koji je voleo i knjige. Tako je nastala njegova biblioteka kao jedna od celina u Spomen-zbirci Pavla Beljanskog. Foto: korzoportal
U jednoj od osam muzejskih celina u Spomen-zbirci Pavla Beljanskog nalazi se i 400 jedinica sabranih u Zbirku knjiga. U vitrinama koje u Novom Sadu dočaravaju njegov privatan prostor iz Jevremove broj 33 u Beogradu u kome je živeo od 1922. sa majkom i bratom, izložene su knjige na izložbi “Knjige Pavla Beljanskog od beogradskog salona do muzejske zbirke„.
Autorka izložbe Milioca Orlović Čobanov
O koncepciji izložbe knjiga iz biblioteke Pavla Beljanskog, autorka Milica Orlović Čobanov – “Njegova lična biblioteka je poklon njegovih naslednika 1966. godine, kao i nameštaj koji je izložen u Memorijalu Pavla Beljanskog. Ukazali smo na oblasti kojima se Beljanski najviše posvetio, a to su istorija, istorija umetnosti, književnost, politika, pravo i diplomatija što je bila njegova struka. Knjige su na devet jezika, najviše na francuskom. Imamo raritetno izdanje ‘Zločina i kazne’ Dostojevskog, pariskog izdavača iz 1886, tu je Servantesov ‘Don Kihot’, dela Ruđera Boškovića, a najveći deo su memoari slavnih ličnosti. Set kataloga je takođe deo izložbe, donosio nam ih je sa putovanja. Deo bibliotečkog fonda posvećen je ‘Velikoj Izi’ od kada ju je kupio 1929. godine kada je počeo da sakuplja dokumentaciju o toj slici, a biblioteku čine i knjige sa posvetom koje je dobijao na poklon”.
Priprema izložbe knjiga iz bibioteke Pavla Beljanskog rezultat je timskog rada, uključivanjem i novosadskih biblioteka Univerzitetske i Gradske, uz dragocenu pomoć na digitalizaciji i obradi knjiga. Prema rečima Milice Orlović Čobanov “korišćene su baze centralnih biblioteka Austrije, Italije, Francuske, Nemačke i Narodne biblioteka Srbije. Za sada u digitalnom formatu kod nas možete četrdesetak publikacija”.
Knjige uglavnom nemaju većih oštećenja, redovno ih godišnje pregleda konzervator papira Georg Jovanović sa kojim Spomen-zbirka Pavla Beljanskog ima dugogodišnju saradnju.
Pavle Beljanski je život posvetio profesionalno diplomatiji, lično kolekcionarstvu umetnina da bi 1957. godine ugovorom o poklonu sa Skupštinom AP Vojvodine svoju zbirku umetničkih predmeta zaveštao srpskom narodu. Tim povodom sagrađen je prvi kod nas namenski objekat (autor Ivo Kurtović), otvoren za javnost 1961. godine. Ovu vrednu kolekciju Beljanski je dopunjavao do kraja života, sada sadrži 184 dela, 36 autora.
Pavle Beljanski je predstavnik evropskog intelektuaca prve polovine 20.veka. Autorka izložbe Milica Orlović Čobanov tumači da je osnova obrazovanja Pavla Beljanskog milje građanske porodice iz Svilajnca, u kojoj se formirao, potom nastavio studije u svetu – “Njegov otac imao je biblioteku koju su 1915. godine spalili Bugari. Tada je porodica ostala bez doma. On je od 1919. bio u diplomatskoj službi i nije imao stalno mesto do 1922. kada se nastanio u Beogradu. Taj ambijent smo rekonstruisali u našoj Zbirci, uz njegove lične predmete, zbirku znamenja, ploča, dela stranih majstora pre nego što se odlučio da sakuplja dela jugoslovenskih umetnik, a tu je i njegova diplomatska uniforma”.
Izložba “Knjige Pavla Beljanskog od beogradskog salona do muzejske zbirke” u Spomen-zbirci Pavla Beljanskog otvorena je do 27. oktobra, uz prateća tumačenja.