Deo našeg graditeljskog i kulturnog nasleđa predstavljaju palate i vile u Vojvodini koje su deo identiteta ove Pokrajine u kojoj su od 18. veka najvidljiviji evropski uticaji u mnogim sferama kulturnog i svakodnevnog života. Bogdan M. Janjušević istraživao je palate i vile u Vojvodini nekoliko godina i tako je napisao knjigu Nastanak i razvoj stambenih palata i vila u Vojvodini oblikovanih u stilu secesije krajem 19. i početkom 20. veka.
Bogdan Janjušević
Sombor kao rodno mesto Bogdana Janjuševića (1975) bio je njegova inspiracija da se upusti u istraživački poduhvat koji je obuhvatio palate i vile u Vojvodini. Ovaj grad na severu Bačke ima bogatu arhitekturu koja je nastajala od 18. veka i do danas predstavlja njegovo obeležje. Janjušević za Korzo Portal:
Gledao sam stare kuće, posmatrao, i počeo da istražujem. Bio je to deo mog sveta i postoji kontinuitet kada o tome govorim. Ratnih 90-ih godina na prostoru tadašnje Jugoslavije nije bilo mnogo časova u školi i ja sam se biciklom vozio kroz Sombor, fotografisao te stare kuće i skupljao podatke o njima. Tada nisam znao da ću to i objaviti kao knjigu, radio sam za svoju dušu.
Palate i vile u Vojvodini bile su u fokusu njegovog istraživačkog rada o kome kaže:
U knjizi sam obuhvatio palate i vile u Vojvodini njih više od 20 i detaljno ih analizirao i prikazao uz planove, fotografije, analize enterijera. Međutim, u knjizi pominjem mnogo više objekata, ne samo stambene namene već onih koji su podignuti u stilu secesije, ili su ih projektovali arhitekti koji su gradili u tom stilu, pa su na taj način povezani sa ovom temom. Uočio sam analogije sa graditeljstvom secesije u susednim zemljama, iz cele Evrope, iz mediteranskih zemalja, Turske na primer, iz država severne Afrike koje sam imao prilike da vidim i koji su primeri art nouveaux arhitekture koja je nastajala u istom periodu. Zanimljivo je što je graditeljska secesija u svakoj državi kombinacija evropskih i lokalnih uticaja.
Vila Lindenšmit u Bačkoj Palanci
Palate i vile u Vojvodini, odnosno prvi tragovi secesije u njihovoj arhitekturi, bili su glavna tema Janjuševićevog istraživanja. Objašnjava za Korzo Portal:
Na teritoriji današnje Vojvodine, tada je bila deo Austougarskog carstva, prvi objekti nastali u stilu secesije, odnosno koji su imali njene naznake pojavili su se početkom poslednje decenije 19. veka 1893. sagrađena je Palata Leović u Subotici. Špicerov dvorac u Beočinu je iz istog perioda. To je generalno period najvećeg procvata gradova u Vojvodini, tako je uostalom na celoj teritoriji današnje Evrope. Stasava građanska klasa koja je imala dovoljno sredstava da gradi nove objekte. Njeni pripadnici su bili investitori, pokretači kulturnog života i u kreativnom smislu su podržavali stil secesije koji je za to vreme bio avangardan.
U knjizi Nastanak i razvoj stambenih palata i vila u Vojvodini oblikovanih u stilu secesije krajem 19. i početkom 20. veka nalaze se brojne fotografije, delom Janjuševićeve, a polovina ih je Lazara Lazića. Izdavač je Vojvođanska Akademija nauka i umetnosti/Fondacija akademika Bogumila Hrabaka, edicija Doktorske disertacije.
SAZNAJTE VIŠE O ISTOJ TEMI:
http://www.vojvodinacafe.rs/showthread.php/8147-Dvorci-i-vile-u-Vojvodini